Namık Kemal’in Bir Sözünün Çocuk Eğitimine Yansıması
Namık Kemal’in “İnsanlar kelimelerle konuşur, kelimelerle düşünür” sözü, çocuk eğitiminin özüne bir ışık tutar. Kelimeler, çocuğun zihninde bir bahçedir; her biri bir tohum, her biri bir dünya. Düşüncenin temelleri, bu kelimelerle atılır; bir çocuğun hayal gücü, duyduğu sözcüklerle şekillenir.
Bir köy okulunda, tahta sıraların arasında, bir öğretmen Namık Kemal’in bir yazısını okur. Çocuklar, gözleri faltaşı gibi, “vatan” kelimesini ilk kez duyar. Bir çocuk, eve dönerken sorar: “Vatan ne demek?” Annesi, “Evimiz, toprağımız, sevdiğimiz her şey” der. O kelime, çocuğun zihninde bir fidan olur, büyüdükçe vatanseverlik olur. Kemal’in sözü burada can bulur: Çocuk, kelimelerle düşünmeyi öğrenir.
Bir başka sahnede, bir anne akşam masal anlatır. “Kahraman” der, “özgürlük” der, “adalet” der. Çocuğun gözlerinde bir kıvılcım yanar. Yıllar sonra, o çocuk bir karar anında, o kelimeleri hatırlar. Annesinin sesi, zihninde bir pusula olur. Namık Kemal’in haklılığı buradadır: Kelimeler, çocuğun düşünce evrenini inşa eder.
Bir gün, Namık Kemal’in bir dostuyla sohbetinde, çocuk eğitiminden bahsedilir. “Bir çocuğa ne öğretirsen,” der, “kelimelerle öğretirsin. Doğru kelimeyi seç, bir nesli aydınlat.” O, kelimelerin bir çocuğun ruhunu nasıl yoğurduğunu bilir. Sürgünde yazdığı bir mektupta, kendi oğluna seslenir: “Kelimelerimle sana bir miras bırakıyorum; düşün, sorgula, özgür ol.”
Çocuk eğitimi, kelimelerin dansıdır. Öğretmenin sınıfında, annenin masalında, babanın öğüdünde, her kelime bir tohumdur. Namık Kemal’in sözü, bu gerçeği fısıldar: Çocuğun zihni, kelimelerle düşünür, kelimelerle büyür.
Namık Kemal’in “İnsanlar kelimelerle konuşur, kelimelerle düşünür” sözü, bir kalemin kılıçtan keskin olabileceğini haykırır. Kelimeler, onun elinde birer tohum; zihinlerde filizlenir, kalpleri tutuşturur.
Namık Kemal, “Şiir de nesir de kelimelerle düşüncenin aynasıdır. Kelimeyi doğru seçersen, bir milletin kaderini değiştirirsin” demiştir. Yani milletleri oluşturan kelimelerdir.
